Een kerk of gemeente is een gemeenschap en bestaat doorgaans uit een voorganger, oudsten (diakenen) en gemeente-leden.
Vanuit Bijbels perspectief zijn het de voorganger en oudsten die de gelovigen opbouwen in geloof en toerusten tot dienstbetoon (1) En wat het functioneren van de gemeente-leden betreft doet een ieder waar hij of zij toe geroepen is. (2) Zo zou je het grofweg kunnen categoriseren.
In de praktijk zijn daar personen en/of teams voor practische zaken zoals muziek, kinderwerk, zorg, onderhoud, etc. Hoe meer je de taken uitsplitst en opdeelt, hoe ingewikkelder het wordt, want je hebt taken en teams, doeners, denkers, en personen kunnen betrokken zijn bij meerdere onderdelen. Een goede structuur daarin is meer dan wenselijk.
Maar gemeente-zijn is geen opdeling; gemeente-zijn ben je samen. Dit zien we terugkomen in bijbelse begrippen zoals eenparig gebed (3) , een ieder heeft iets (4) , door allen doorgrond (5) , etc.
Een vereniging, groep of club kan niet functioneren zonder afspraken: Plannen maken, instemming en draagvlak krijgen, en verantwoording afleggen, zijn daavan essentieele onderdelen. Maar past deze vorm van democratie ook een gemeente? Het antwoord hierop is niet eenvoudig.
We lezen in Handelingen dat de apostelen taken overdragen (6) om zich te kunnen wijden aan hun kerntaak: Gebed en onderwijs.
In het verlengde daarvan zou je een verdeling kunnen maken tussen geestelijke en natuurlijke taken. De inhoud van gebed en onderwijs (geestelijke taken) is geen democratische zaak, maar andere, meer organisatorische zaken, zijn dat wel.
Edoch: Wanneer het reilen en zeilen van een gemeente in handen zou liggen van EEN persoon kan dat tot gevaarlijke excessen leiden.
Hoe zit het dan met oudsten en diakenen? Het kiezen en aanstellen van medewerkers gebeurt in Handelingen door de apostelen, maar wel met instemming van de gemeente. Dit is niet louter democratisch, maar ligt er wel dicht tegenaan; Het heeft instemming, erkenning en draagvlak.
Dat het bestuur van een gemeente verantwoording moet afleggen moge duidelijk zijn. Dat het bestuur in overleg treed met zelf gekozen raadgevers staat hier echter haaks op. Wat de financieele kant betreft is een financieel jaaroverzicht met bijbehorende kascontrole zelfs een wettelijk vereiste. (7)
Enkel verantwoording afleggen aan een opziener (een persoon op afstand) is niet reeel omdat deze niet de eindverantwoordelijke is. En het argument van onder een kerkverband geschaard zijn geeft enkel de mogelijkheid voor een arbitrair antwoord in geval er een conflict is ontstaan.
Een formeel gekozen bestuur en instemming vragen van de gemeente bij belangrijke zaken is in deze meer bijbels dan de argumenten voor een, in zekere zin theoretische, theocratie.
Hoe zou het bovenstaande in de praktijk vorm kunnen krijgen?
Het moge duidelijk zijn dat de uitwerking van de koers welke de leiding van een gemeente voorstaat valt of staat bij het draagvlak en de daaruit voortvoeiende instemming van de gemeente.
In Handelingen zien we dat er voor een taak gevraagd wordt uit te zien naar bekwame mannen (8) en vevolgens worden deze voorgesteld en aangesteld (handen worden opgelegd).
Polsen van de draagkracht zou kunnen plaatsvinden via vertegenwoordigers van de gemeente. Dit kunnen bijvoorbeeld team- of kringleiders zijn. (mits zij niet tevens deel uitmaken van het oudstenteam, want een slager kan natuurlijk niet zijn eigen vlees keuren...)
Het voorstel kan vervolgens aan de gemeente voorgelegd worden, met een termijn waarbinnen bijbels gegrond bezwaar kan worden gemaakt.
Om een stem uit te mogen brengen (of in algemene zin; om een bediening te bekleden) kan het lidmaatschap van de gemeente als uitgangspunt genomen worden.
De bijbelse voorwaarde voor lidmaatschap van een gemeente zouden die van een 'diakenen' kunnen zijn. (9) Het betreffen immers waarden en normen welke fijtelijk elke gelovige past, en zeker wanneer een persoon een taak of (voorbeel) functie heeft.
Kortom: Een gemeente ben je samen. Een goede structuur waar een ieder zich in kan vinden is daarin belangrijk en draagt bij aan een basis voor vertrouwen en eenheid.
Rev.Camp [jan'17] C131
