De uitspraak 'maar wat als' klinkt snel als er in de relationele sfeer iets niet gaat zoals we verwachtten. Maar wat is in zo'n verwachting ons uitgangspunt? Want kijk, zo was het vanaf het begin: 'En God schiep de mens als man en vrouw en zei: Weest vruchtbaar, en vermenigvuldig, en vervul de aarde, en onderwerp haar, en heb heerschappij over haar'. (1)
De opdracht lijkt eenvoudig, maar in de verwezelijking ervan zit een niet te onderschatten factor: tijd. Zo duurt een kind 'krijgen' negen maanden en eer de volgende generatie aan de 'beurt' is, gaan er jaren voorbij van opvoeden en leven en omgaan met elkaar. (2)
Naarmate een groep mensen groter wordt is het nodig om met elkaar waarden en normen af te spreken. Zulke afspraken zijn in de eerste plaats bedoeld als bescherming van het 'mijn en dein', (3) en de normen zoals we deze vinden in het Oude Testament (4) zijn op zich nog steeds relevant, al zijn de bijbehorende lijfstraffen niet meer van deze tijd...
Uit de noodzaak van wetgeving blijkt wel dat het niet altijd gaat zoals het oorspronkelijk bedoeld is. (5) Dat brengt mij bij een lastig gegeven van alle tijden: de ethiek rond scheiden (en hertrouwen). Want scheiden is meer dan het gevolg van een verstoorde relatie: in wezen is 'scheiden' het verbreken van een verbintenis! Ook in Jezus' tijd komen we dat tegen.
In de situatie van de overspelige vrouw (6) zei Jezus niet: 'Stenigen vind ik te ver gaan, maar je bent wel voor eeuwig verloren...', maar Hij zei: 'Zondig niet meer...!' Ook de Sameritaanse vrouw - die al enkele relaties achter de rug had - wees Hij niet af, (7) en bij de strikvraag over het zwagerhuwelijk (8) krijgen we zelfs een kijkje achter de schermen. Maar scheiden is ten ene malen niet zoals het bedoelt is, en hoe het onze eeuwigheid bepaald weet enkel God. Ondertussen zullen we in het hier en nu met de gevolgen ervan moeten leven.
Wat de normen voor een christen behoren te zijn vinden we helder in de voorwaarden die Paulus aan oudsten en diakenen stelt. (9) Maar als zo'n persoon maar één vrouw mag hebben, mag een doorsnee gemeentelid er dan twee of meer hebben, of begrijp ik het verkeerd?
Nee! Ik ben van mening dat het hier gaat om een eerste en enige relatie, want hoe kun je anders een voorbeeld zijn naar de gemeente en de maatschappij? (10) En spreekt de Bijbel niet van 'gij geheel anders...'? (11) Dus nee, scheiden is niet zoals het bedoeld is, maar helaas wel een maatschappelijk gegeven. En Ja, door Jezus is er vergeving en een opnieuw beginnen, want we leven nog steeds in een gebroken wereld.
Maar die vraag: 'Maar wat als?' blijft klinken. Sommigen zoeken in de Oud Testamentische wetten het antwoord, maar wat doen we in dat geval met de daar genoemde straffen? (12) Ergo; wat deed Jezus? En wat te zeggen over hertrouwen? (13) Niet om bepaalde zaken goed te praten, maar een eerlijk oordeel kun je alleen geven als je alles weet. Maar (ver)oordeel je nog als je alles weet?
Rev.Camp [apr'19] C137
